Iran

Kadim kültürü, farklı dönemlerden kalma zengin tarihi eserleri, yapıları ve anıtları, benzersiz doğası, cana yakın halkı ve Türkiye'ye benzer yaşam tarzı ile dünyanın en uzak egzotik bölgelerinden beklenmeyecek seyahat tecrübeleri sunuyor İran.

Eski dünyada bilinen yazılı tarih boyunca hiç yer değiştirmemiş tek kültür olma özelliğini günümüze kadar taşımayı başarmış olan İran’da; Akhameniş Krallığı’ndan Büyük Selçuklu İmparatorluğu’na birçok büyük devletin, Persler, Azeriler ve Türkler gibi halkların kültür birikimi birbiri ile harmanlanmış.

Başkent Tahran, Azeri nüfusun yoğun olduğu Tebriz, kutsal kabul edilen Qum, rüzgar kuleleri, mimarisi ve tatlıları ile ünlü sürreal şehir Yezd, dünyanın en güzel meydanı olarak kabul edilen Nakş-ı Cihan Meydanı’na ev sahipliği yapan İsfahan, Antik Pers İmparatorluğu’nun başkenti Persepolis, cami ve türbeleri ile Şiraz gezilebilecek ender güzellikteki mekanlardan sadece birkaçıdır.

İran’ın zenginliklerini, güzelliklerini, kültürünü anlatmaya kitaplar yetmez. Giden geri dönmek istemez, dönen tekrar İran’a gideceği günleri iple çeker. Dünya kültür tarihinin en değerli kilometre taşlarından biri olan yakın komşu İran; kültürle ve doğayla içiçe harika bir yolculuk vadediyor.

Gezilecek Yerler

Tahran

1796 yılında Qajar Hanedanı döneminde İran İmparatorluğu’nun başkenti Şiraz’dan Tahran’a taşınıyor ve o dönemde surlarla çevrili bir kale şehriyken, günümüzde yaklaşık on beş milyon nüfusu ile İran’ın en büyük metropolü olma özelliğini koruyor.

Tahran’da çok sayıda saray, müze ve anıt bulunuyor. Qajar Hanedanı döneminin ihtişamını yansıtan Golestan Sarayı Pers mimari geleneği ile Avrupa etkilerini özgün bir şekilde sentezliyor. Pehlevi şahları şehir dışında mutena bir bölge olan Shemiran’da yazlık ve kışlık saraylar yaptırmışlar. İmam Humeyni İran Devriminden sonra Tahran’a yerleştiği dönemde bu bölgede yaşamış. 

Pers halılarının sergilendiği Halı Müzesi, İmparatorluk Mücevherleri Koleksiyonu ve Milli Müze kaçırılmaması gereken kültür ve ihtişam durakları arasında. 

1971 yılında Pers İmparatorluk tarihinin 2500 yıllık geçmişini kutlamak üzere inşa edilen Azadi Kulesi, 435m. yüksekliği ile dünyanın yedinci en yüksek yapısı olan Milad Kulesi ve 2014 yılında bitirilen Tabiat Köprüsü şehrin modern eserleri arasında dikkat çekiyor. 

Yezd

Dünyanın en eski şehirlerinden biri olarak gösterilen Yezd’te dört bin yıl öncesine kadar tarihlenen yaşam izleri görülmüş. Burası İran’ın İslamiyet’ten önceki dini olan Zerdüşt dininin de doğduğu yer olarak biliniyor. 

Yezd, çöl ortasında kurulmuş bir kent. Burada yaşayan halk bahçeler ve çiçekler ile bezeyerek yaşam alanlarını çölden uzak adeta bir vaha gibi yeşil ve renkli kılmaya çalışmışlar. Sıcak iklime karşı serinleme amaçlı geliştirdikleri rüzgar kuleleri bugün de hala ayakta ve kullanılmaya devam ediyor.

Şehir dışında hemen dikkat çeken Sessizlik Kuleleri Zerdüşt dinine inananlar tarafından ölülerinin bırakıldığı yerler. Ölülerini toprağı kirletmemek için defnetmeyi, havayı kirletmemek için yakmayı, suyu kirletmemek için denize, nehre atmayı reddeden Zerdüştiler böyle bir çözüm bulmuşlar.

Şehir merkezinde ise Ateşkadeh diye bilinen oldukça yeni bir Ateş Tapınağı bulunuyor. Tapınak girişinde görülen kanatları açık kartal figürü Zerdüştilerin insanlığın yükselişini sembolize eden Furuhar ismindeki sembolüdür ve hemen altında Zerdüştler’in üç ana prensibi olan “İyilik düşünmek, iyilik yapmak, iyilik söylemek” yazılıdır. Eski ateş tapınağının yerinde 14.yüzyılda inşa edilmiş olan Rükneddin Mescid-i Camii 77m. yüksekliğindeki minareleri ile dikkat çekiyor.

Şiraz

Geçmişte Safavi ve Zand Hanedanları’nın, günümüzde ise İran’ın kadim halkı Persler’in anayurdu Fars ilinin başkenti olan Şiraz; şairleri, sarayları, köprüleri, camileri ve Pers bahçeleriyle dünyaca ünlü bir kültür, sanat ve turizm merkezi.

Görülmesi gereken en önemli tarihi eserler Zand Hanedanı döneminde inşa edilen ve günümüzde de halen şehrin ana eksenini oluşturan Zand Bulvarı’nın iki yanında bulunuyor. Bu cadde ilk olarak Şiraz’a gelen kervanları güllerle bezeli bir park ile karşılamak amacıyla inşa edilen Pers Bahçesi’nin ana ekseni olarak oluşturulmuş. Çevrede büyük şehirlerin olmaması nedeni ile yoğun göç alan Şiraz zamanla büyürken deve kervanlarının geçtiği bu yol da geniş bir bulvara dönüşmüş.

Geleneksel Pers bahçeleri, suyun az olduğu dönemlerde İran, Özbekistan ve Hindistan gibi ülkelerde bir prestij ve ihtişam sembolüne dönüşmüş. Bu bahçelerin İran’daki en güzel örneklerinden biri Şiraz’da bulunan İrem Bahçeleri. Bölgeye özgü servi naz ağaçları, lavanta çiçekleri ve su sesi eşliğinde gezebileceğiniz bahçenin içinde 19.yüzyılda yapılmış olan saray da dış cephesini süsleyen çiniler ile dikkat çekiyor.

14.yüzyılın en tanınmış şairlerinden Hafız’ın 18.yüzyılda ihtişamlı bir biçimde yenilenen türbesi Hafıziye, toplam alanı dört bin metrekareye yayılan Kerim Han Kalesi, şehrin en büyük kapalı çarşısı olan Vekil Pazarı da görülmeye değer diğer önemli yerler. 

İsfahan

Safevi Hanedanı döneminde Şah Abbas, İsfahan'ı başkent ilan etmiş ve şehri dönemin sanat geleneklerini yansıtan en güzel eserler ile donatmış. Öyle ki gezginler “İsfahan dünyanın yarısıdır.” sözlerini buranın ihtişamını ifade etmeye layık görmüşler. 

Geniş bulvarları, meydanları, camileri ve medreseleri ile İsfahan; İran kültürünün en güzel şekilde yaşanabileceği şehirlerden biri. Çok iyi korunmuş ve restore edilmiş olan tarihi eserleri Unesco Kültür Mirası tarafından da koruma altında. 

İsfahan adeta İran’ın Floransa’sı gibi. Her köşe başında karşımıza farklı bir eser çıkıyor. Şah Meydanı ya da İmam Meydanı olarak da bilinen Nakş-ı Cihan Meydanı, İmam Camii, Şeyh Lütfullah Camii, Jolfa bölgesinde bulunan Vank Katedrali, Chehel Sotoun (Kırk Sütun) Sarayı ve Bazar Bozorg (Büyük Çarşı) bunlardan sadece birkaçı.

Sıkça Sorulan Sorular

- Sağlık İran'a girişlerde Türk vatandaşlarına herhangi bir aşı zorunluluğu bulunmamaktadır. Eğer maceracı bir yemek yeme alışkanlığınız var ve sokaklarda açıkta satılan yiyeceklerden yiyorsanız; kesinlikle kapalı şişe suyu tüketmenizi, buz, süt ve süt ürünlerinden kaçınmanızı, iyi pişirildiğine emin olduğunuz et, tavuk ve balık ürünleri tüketmenizi, meyve ve sebzelerin iyi yıkanmış olmasından emin olunması, meyvelerin kabuğunun soyulduktan sonra yenmesini tavsiye ederiz.

- Vize Bilgileri Türk vatandaşları, İran'a gerçekleştirecekleri seyahatlerinde vizeden muaftır.

- Gezi Zamanlaması İran genel olarak yılın her dönemi ziyaret edilebilecek bir ülkedir.

- Uçuş Süreleri İstanbul ile, ülkenin başkenti olan Tahran arası uçuş süresi yaklaşık olarak 3 saat 10 dakikadır. İstanbul - Şiraz arası 4 saat 30 dakika, İstanbul - İsfahan arası uçuşlar 3 saat 55 dakika sürmektedir.

- Para Birimi İran'ın para birimi İran Riyali'dir (IRR). Seyahatiniz için yanınıza Euro veya USD alarak, ülkedeki döviz bürolarında yerel parabirimini temin edebilirsiniz.

- Saat Dilimi Türkiye ile İran arasında +1 saat 30 dakika fark bulunmaktadır. Türkiye’de saat 12.00 iken, İran'da saat 13:30’dur.

- Telefon Kullanımı Tüm cep telefonu operatörleri, hattınız uluslararası dolaşıma açıksa kullanılabilmektedir.

- Gezi İçin Alınabilecek Kıyafet ve Gerekli Eşyalar Yanınıza kolayca giyip çıkarabileceğiniz tişörtler, kısa ve uzun kollu gömlekler, pamuklu pantolonlar, rahat yürüyüş ayakkabıları ve akşamları için ince bir mont ya da hırka almanızı öneririz. Sentetik olmayan ve pamuklu kıyafetler tercih etmenizi tavsiye ederiz. Yağmur ihtimaline karşı bir yağmurluk ve şemsiye de getirebilirsiniz. Bunun dışında şapka, güneş gözlüğü, güneş kremi, olası gürültüye karşı kulak tıkacı, fotoğraf makinesi, video kamera ve bunların şarj aletleri ve yedek hafıza kartları da getirebilirsiniz.

- Yemek Kültürü Türk damak tadına, özellikle Güneydoğu mutfağına son derece benzer bir yemek kültürüne sahiptir. Sofralardan pirinç pilavı ve et yemekleri eksik olmaz.

- Elektrik Elektrik 220/230 volttur ve C tipi ikili ince yuvarlak ve F tipi ikili kalın yuvarlak prizler kullanılmaktadır

- Alışveriş

İran'da alışveriş olanağı hayli geniştir. Ülkeden cam, seramik, ipek, antika ve el işi birçok ürün alınabilir.

- Sosyal Yaşam

Turistler ve Müslüman olmayanlar da dahil bütün kadınlar İran’da İslami hicap kurallarına göre örtünmek zorunda. Ama İslami hicap, kimilerinin zannettiği gibi çarşaf giymek anlamına gelmiyor. Bir başörtüsü takmak ve vücut hatlarını belli etmeyen şeyler giymek yeterli. Uzun bir etek, şalvar ya da üzerinde tunik olmak şartıyla pantolon giyebilirsiniz. Başörtünüzü de sıkı sıkıya bağlamak zorunda değilsiniz.

Şehir içi toplu taşıma otobüslerinde ön kapıdan erkekler ve orta kapıdan kadınlar biniyor. Duraklarda ise demirden yapılmış turnikeler var ve kadınlar ile erkekler ayrı sıraya giriyorlar. Otobüslerin içinde de yine kadın ve erkekleri ayıran bir demir var.

Cuma günleri resmi tatil ve her yer kapalı.

Alkol satıcı İran’ın pek çok bölgesinde yasak.

Iran hükümetini eleştiren konuşmalardan uzak durmakta fayda var ve herhangi bir dini yapıya girmeden önce mutlaka sorulması gerekiyor çünkü bazı yerlere Müslüman olmayanların girmesi yasaklanmış durumda.

SIKÇA SORULAN SORULAR